9 października Światowym Dniem Jaja
Jajo zaliczane jest do żywności funkcjonalnej, prozdrowotnej, co oznacza, że konsument, który spożywa jaja codziennie, może zapobiegać rozwojowi wielu chorób cywilizacyjnych, m.in. nadciśnieniu, otyłości, cukrzycy czy chorobom serca. W jednym jaju znajdziemy witaminy A, E, D i K, witaminy z grupy B, zwłaszcza B12, której brak w ludzkim organizmie może przyczyniać się do wielu schorzeń neurodegeneracyjnych. W jaju skrywa się także bogactwo składników mineralnych: fosfor, potas, sód, wapń, żelazo, magnez, miedź, cynk czy selen. Co więcej, częścią lecytyny, która zawarta jest w jaju, jest cholina, a ta jest niezbędna w procesie regeneracji wątroby. Zjedzenie już dwóch jaj dziennie pokrywa całkowicie zapotrzebowanie na tę substancję. JEDZCIE JAJA!
Jajka są bardzo wdzięcznym produktem spożywczym. To jeden z podstawowych składników w każdej kuchni. Z jajek można przygotować niemal wszystkie rodzaje dań – od najprostszych po bardzo wykwintne. Są łatwo dostępne i można na ich bazie stworzyć wiele potraw, zaczynając od śniadania przez obiady, a na kolacji kończąc. Jajka potrafią zaspokoić wiele kulinarnych wymagań – od prostych propozycji, takich jak omlety, jajecznica czy jajka poszetowe, przez różnego rodzaju burgery i kotleciki, po muffiny, sałatki, pasty i wiele innych. Często nie wykorzystujemy jajek w całości, lecz jedynie białko lub żółtko, które jest nam potrzebne do danej potrawy. Warto zużyć także to, co zostanie nam z jajka, by nie marnować żywności i maksymalnie wykorzystać posiadane w domu produkty. Dowiedz się, co przyrządzić z samych białek lub żółtek.
Pojawia się pytanie: co zrobić z samych białek?
Beza – to najczęściej przygotowywany deser z pozostałych białek.
Klasyczna Pavlova jest chrupiąca z zewnątrz, miękka w środku i komponuje się idealnie z owocami, kremami na bazie śmietany czy serka mascarpone.
Ciastka bezowe – mini bezy to słodki wypiek, którego podstawowymi składnikami są białka i cukier. Idealnie nadają się do ozdabiania tortów i ciast.
Kokosanki – proste i szybkie do przygotowania ciasteczka na białkach z wiórkami kokosowymi
Omlet z białek – jest łatwy w przygotowaniu, należy ubić białka ze szczyptą soli i wymieszać z łyżeczką mąki. Można podawać w wersji na słodko i na słono.
Lukier – to świetny sposób na dekorację wszelkiej maści wypieków: ciast, ciasteczek, pączków czy pierniczków. Do jego przygotowania potrzebne są białka, cukier puder i odrobinę cytryny.
Jak wykorzystać żółtka?
Wykorzystaliście białka i nie wiecie co zrobić z żółtkami? Mamy przepisy z ich użyciem – oto kilka z nich:
Kogel-mogel – słodki deser ucierany z żółtek z cukrem na puszysty krem. Łatwy i szybki w przygotowaniu, dla wielu to wspomnienie smaku z dzieciństwa.
Creme brulee – to francuski specjał, znany i uwielbiany na całym świecie.
Deser wykonany jest na bazie żółtek, śmietany i cukru. Pokryty jest charakterystyczną chrupiącą warstwą karmelu.
Lemon curd – krem cytrynowy, który można wykorzystać na wiele sposobów:
do tortów, tarty, babeczek czy naleśników. Do jego przygotowania potrzebne są cytryny, żółtka, cukier i masło.
Sos holenderski – przygotowany jest z żółtek, masła i soku z cytryny z dodatkiem soli oraz pieprzu.
Sos jest aksamitny, puszysty, delikatnie maślany, z wyraźną kwaskową nutą.
Majonez – niezwykle szybko można zrobić majonez w domu. Potrzeba tylko kilka łatwo dostępnych składników: żółtka, olej, musztarda, sok z cytryny i sól.
A wiec, co było pierwsze jajo, czy kura? To pytanie od wieków zawstydza najsławniejszych filozofów i naukowców. Tymczasem badacze są podzieleni!
Jedni uważają, że jeżeli pierwsza była kura, to musiała pochodzić z jajka.
Jak to możliwe? Materiał genetyczny nie zmienia się podczas życia zwierząt. Zmiany muszą zatem zachodzić w stadium rozwoju.
Dlatego z jaja zniesionego przez gatunek niebędący kurą wykluł się prawdziwy kurczak. Kluczowa mutacja zaszła na poziomie zygoty.
Profesor John Brookfield, autorytet w dziedzinie ewolucji twierdzi, że tylko taka kolejność jest możliwa.
Z pewnością organizm, który wykształcał się w jajku był pierwszą kurą w historii – tłumaczy.
Innego zdania są naukowcy z Uniwersytetów Sheffield i Warwick. Badacze wykazali, że „białko kurze,
wspomagające formowanie twardej skorupki jajka, pojawia się i przed, i po powstaniu owej skorupki”.
Pozostaje zatem do zbadania kwestia – skąd wzięła się kura?
Odpowiedź na zagadkę „Co było pierwsze: kura czy jajko?” zdaje się znaćdr. hab. Mirosław Ratkiewiczem, który jest kierownikiem
Zakładu Zoologii Kręgowców Instytutu Biologii Uniwersytetu znajdującego się w Białymstoku.
„Zdecydowanie jajko. Ale nie złożyła go kura. Jajko zostało zniesione przez gadzią formę – przodka współczesnych ptaków.
Gady składały jaja, a ta linia dinozaurów, która nie wyginęła, a przekształciła się w ptaki, składała jaja, które prawdopodobnie nie różniły się od ptasich.
Z jaja ostatniego dinozaura na linii ptasiej wykluł się pierwszy ptak.
Nie była to jeszcze ta dzisiejsza kura, bo ta wywodzi się prawdopodobnie od kura bankiwa, dzikiego przodka kury domowej.”
W naszej szkole świętowaliśmy ten dzień przebierając się na żółto oraz szukając ukrytych jajek-niespodzianek w każdej z klas.
Śmiechu, zabawy i radości było od groma.
Oto nasi czekoladowi szczęśliwcy:
klasa 4-Amelka Mikiewicz
klasa 5-Cezary Zając
klasa 6-Mateusz Dymek
klasa 7-Miłosz Jakubowski
klasa 8-Zuzia Kot i Kacper Cupiał
Joanna Rzepecka-Kasprzyk
